عسل شیرین کننده غلیظ و چسبناکی است که زنبورها آن رابه طور طبیعی برای تغذیه خود می سازند. فرایند ساخت عسل زمانی آغاز می شود که زنبورها روی گلها می نشینند و شهد آنها را در دهان خود جمع می کنند.این شهد سپس با آنزیمهای ویژه ای در بزاق دهان زنبورها مخلوط می شود،یک فرایند کیمیایی که آن را به عسل تبدیل می کند.زنبورها عسل را به کندو می برند و آن را در سلولهای دیواره کندو ذخیره می کنند .

عسل به رنگهای سفید،کهربایی،قرمز،قهوه ای و حتی سیاه است.طعم و مزه آن بسته به نوع شهد گل متفاوت است.اکثر عسلهای موجود ازشهد گلهای شبدر،یونجه،خلنگ،گل ابریشم ساخته شده اند.عسل را می توان ازشهد گل آویشن و اسطوخودوس نیز به دست آورد.

تاریخچه

در دوران باستان عسل به عنوان غذا و دارو استفاده می شد.تاریخچه پرورش زنبوربه 700 سال قبل از میلاد می رسد.قرنها عسل به خاطر خواص شیرین فوق العاده و کیمیایی بودن،مقدس بوده.همچنین در جشنهای مذهبی به عنوان پیشکش به خدایان هدیه داده می شد.از عسل همچنین به منظور دارو و روغن پوست و مواستفاده می شد.سالها به علت قیمت گران آن از عسل فقط در آشپزی استفاده می کردند.

شهرت عسل تا قبل از کشف شکر تولید شده از نیشکرو چغندرقند ادامه داشت.پس از آن شکر مورد استقبال فراوانی قرار گرفت چون شیرین کننده ارزانی بود،به این ترتیب عسل جای خود را به شکر داد.از آن زمان به بعد از عسل به علت خواص دارویی و در قنادی ها استفاده می شود.

عسل

این مایع غنی و فوق العاده،محصولی اعجاز آمیزاز زنبورعسل است که قندی طبیعی وخوشمزه محسوب می شود. گرچه در تمام طول سال در دسترس می باشند ولی در پاییز و تابستان تازه تراند.

فرایند ساخت عسل زمانی آغاز می شود که زنبورها روی گلها می نشینند و شهد آنها را در دهان خود جمع می کنند.این شهد سپس با آنزیمهای ویژه ای در بزاق دهان زنبورها مخلوط شده و طی یک فرایند کیمیایی به عسل تبدیل می شوند.زنبورها عسل را به کندو می برند و آن را در سلولهای دیواره کندو ذخیره می کنند.

فواید عسل

به جز شهرت آن به عنوان شیرین کننده طبیعی مقوی،تحقیقی نشان داده است که ترکیب منحصر به فرد عسل به عنوان عامل ضد باکتری و آنتی اکسیدانت شناخته شده است.

عسل خام یک ماده ضد باکتری،ضد ویروس و ضد قارچ است.

مزایای بهداشتی عسل مانند دیگر موادغذایی به کیفیت آن بستگی دارد.اما در این مورد،وضعیت فرق می کند چون گرده ای که روی پای زنبورها جمع می شود با جابجایی زنبور از گیاهی روی گیاه دیگر منتقل می شود.در ضمن،فرآیند ساخت عسل بسیاری از فیتونیوترنهای موجود در عسل خام که در کندو ساخته می شود را از بین می برد.عسل خام مثلا حاوی مقدار کمی رزین یافت شده در پروپولیس است.پروپولیس یا چسب زنبوری،ترکیبی پیچیده از رزین ها و دیگر مواد است که زنبورهای عسل برای سفت کردن کندو استفاده می کنند و آن را از باکتری و دیگر میکروبها مصون نگه می دارد.رزین ها تنها بخش کوچکی از مواد مغذی گیاهی موجود در پروپولیس و عسل هستند..دیگر مواد مغذی گیاهی یافت شده در عسل و پروپولیس دارای خواص ضد سرطانی و ضد تومور هستند. این مواد شامل caffeic acid  methyl caffeate,phenylethyl caffeate,phenylethyl dimethylcaffeate هستند.تحقیقات نشان داده است که این مواد با کاهش فعالیت دو آنزیم به نام phosphatidylinositol-specific phospholipaseCوlipoxygenase از سرطان قولون در حیوانات جلوگیری می کنند.

با خوردن عسل فعالیتهای ورزشی را ارتقا داده و زخمها را التیام دهید.

عسل عمدتا به عنوان منبع انرژی مورد استفاده می گرفت،اما تحقیقات اخیر مصرف عسل به عنوان ergogenic aid (غذایی که کمک به بهبود فعالیتهای ورزشی می کند)و التیام دهنده زخم را امتحان کرده اند.دردوران المپیک های باستانی،ورزشکاران غذاهای خاصی مثل عسل و انجیر خشک می خورند تا نیروی ورزشی خود را بالا ببرند.اخیرا گروهی ازپژوهشگران تحقیق کرده اند که ورزشکاران از عسل به عنوان ergogenic aid استفاده می کنند.نگهداری غلظت قند خون بعد از تمرین با خوردن کربوهیدراتها قبل، طول و بعد از تمرین برای ذخیره گلیکوژن در ماهیچه ها اهمیت زیادی دارد.(گلیکوژن ترکیبی است که از قند ذخیره شده در آن برای سوختن در ماهیچه استفاده می شود)بنایراین ماهیچه انرژی لازم را داراست و ورزشکاربرای فعالیت مجدد آماده است.لازمه ذخیره گلیکوژن در ماهیچه وجود کربوهیدرات است که عسل منبع آن است.یکی از خواص دارویی عسل،التیام و بهبود زخم است.در گذشته از آن برای درمان زخم،سوختگی و جراحت استفاده می شد.عسل از دو قند به نام گلوکز و فروکتوز تشکیل شده است که آب را به خود جذب می کنند. عسل از داخل زخم، آب را جذب کرده و از بیرون آن را خشک میکند بنابراین مانع از رشد باکتری و قارچ می شود.(این دو میکروب در محیط مرطوب زنده می مانند).عسل خام حاوی آنزیمی به نام گلوکز اکسیداز است که هنگام ترکیب با آب، پروکسید هیدروژن،ضد عفونی کننده ملایم ،تولید می کند.

به علاوه آنزیمهای ویژه ای در عسل یافت شده است که به التیام زخم کمک می کنند،همچنین عسل حاوی آنتی اکسیدانتها و فلاونوئیدهاست که به عنوان عامل ضد باکتری عمل می کنند.یکی از این آنتی اکسیدانتها پینوسمبرین است که مختص عسل می باشد و مطالعاتی روی خواص ضد باکتری آن انجام شده است.عسل پاستوریزه نشده فعالیت ضد باکتری علیه استافیلوکوک اریس دارد،یک نوع باکتری که در محیط وجود داشته و باعث عفونت می شود، خصوصا در زخمهای باز.عسل همچنین مانع رشد Escherichia coli وcandida albicans می شود.عسلهای تیره، عسل گرفته شده از شهد گلهای گندم سیاه وتوپلو، حاوی مقادیر زیادی از آنتی اکسیدانتهاست و عسل خام و پرورده نشده حاوی مواد تقویت کننده است.

عسل برای افراد سالم و افرادی که کلسترول بالا یا دیابت نوع 2 دارند مفید است.

عسل سالمترین شیرین کننده برای افرادی است که دیابت نوع 2 یا کلسترول بالا دارند.عسل مصنوعی در بیماران با کلسترول بالا،میزان LDL کلسترول را افزایش می دهد اما عسل طبیعی، کلسترول کلی را 18% و LDL کلسترول 11% و پروتئین واکنش پذیرC را 75 % کاهش می دهد.

در بیماران دیابت نوع 2،عسل طبیعی باعث کاهش چشمگیر قند خون،دکستروز یا ساکروز (قند تصفیه شده)می شود.عسل همچنین حاوی ویتامین B2 و ویتامین B6 ،آهن و منگنز است.بنابراین با خوردن یک قاشق عسل در روز نیاز دارویی شما را کاهش می دهد.

چگونه انتخاب وذخیره کنیم.

عسل را به صورت فله یا در ظرفهای مخصوصی می فروشند که معمولا پاستوریزه است.البته عسل خام را می توانید در مزارع نیز تهیه کنید،عسل خام پاستوریزه،تصفیه شده نیست.عسلی را خریداری کنید که 100 درصد خالص باشد.عسلهای ویژه از شهد گلهایی مثل آویشن و اسطوخودوس ساخته می شوند.به یاد داشته باشید که عسل تیره تر،طعم بیشتری دارد.